Xạ trị là gì? Tác dụng phụ của xạ trị
Xạ trị ung thư là một trong những phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này có hiệu quả cao đối với bệnh nhân ung thư, đặc biệt là những người không được chỉ định hoặc không muốn phẫu thuật. Thông thường bệnh nhân sẽ được điều trị mỗi ngày một lần và chạy liên tục từ thứ Hai đến thứ Sáu.
Đã có rất nhiều câu hỏi được đặt ra trước, trong và sau xạ trị, vì vậy bài viết sau đây xin tóm tắt tất cả các thông tin liên quan đến xạ trị để giúp mọi người hiểu và giải đáp những câu hỏi đó.
Xạ trị là gì?
Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị ung thư bằng cách sử dụng chùm năng lượng cao để nhắm mục tiêu vào các khối u để giúp tiêu diệt và hạn chế sự phát triển của các tế bào ung thư.
Thông thường các tế bào trong cơ thể phát triển và phân chia để tạo thành các tế bào mới. Nhưng các tế bào ung thư phát triển và phân chia nhanh hơn hầu hết các tế bào khỏe mạnh. Xạ trị phá vỡ DNA thành những mảnh nhỏ bên trong tế bào. Sự gián đoạn này ngăn chặn các tế bào ung thư phát triển, phân chia và gây chết tế bào ung thư. Các tế bào khỏe mạnh gần đó cũng có thể bị ảnh hưởng bởi bức xạ, nhưng hầu hết sẽ phục hồi và tiếp tục hoạt động bình thường.
Xạ trị có thể được sử dụng một mình trong điều trị hoặc kết hợp với các phương pháp khác như phẫu thuật, hóa trị, thuốc nhắm mục tiêu.
Khi nào thì cần xạ trị?
Bệnh nhân ung thư thường được kê đơn xạ trị khi phẫu thuật hoặc các phương pháp khác không thể được sử dụng.
Trước khi xạ trị sẽ được thử nghiệm và các yếu tố liên quan khác như:
Kích thước của khối u
Số lượng tế bào di căn, vị trí di căn
Mô bệnh học
Tình trạng sức khỏe, cân nặng, tuổi tác
Yếu tố tác dụng phụ
Các yếu tố gây bệnh (miễn dịch, nội tiết, v.v.)
Cách hoạt động của xạ trị như thế nào?
Một liều cao của bức xạ làm hỏng các tế bào và ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Các tế bào ung thư, là các tế bào bất thường, có xu hướng gây ra thiệt hại không thể đảo ngược. Các tế bào bình thường thường phục hồi hoặc tự sửa chữa khá nhanh. Bất kỳ tác dụng phụ nào xảy ra trong quá trình điều trị thường là tạm thời.
Xạ trị được đưa ra cho cùng một bộ phận của cơ thể mỗi ngày, và mỗi lần điều trị mất vài phút và hầu như không đau. Máy không chạm vào bạn và nó rất giống như bạn nhận được một tia X thông thường. Trong quá trình xạ trị, bạn thường được đặt ở tư thế nằm ngửa. Bất kỳ thay đổi nào sẽ được giải thích sau trong hướng dẫn này, hoặc được thảo luận cụ thể với bạn bởi nhóm xạ trị.
Xạ trị được chỉ định là một bệnh nhân ngoại trú trừ khi bạn sống quá xa trung tâm để có thể đi bộ mỗi ngày. Thời gian xạ trị có thể khác nhau nhưng thường là ba đến sáu tuần. Đội ngũ y tế của bạn sẽ nói chuyện với bạn về phương pháp điều trị nào là tốt nhất cho bạn.
Đôi khi bạn có thể bỏ lỡ một phiên điều trị do một kỳ nghỉ hoặc một máy cần bảo trì bị hỏng hoặc cần sửa chữa. Điều này sẽ được xem xét bởi đội ngũ y tế của bạn. Tuy nhiên, chúng tôi khuyến khích bạn không bỏ lỡ bất kỳ buổi xạ trị nào khác trừ khi nó đã được thảo luận và đồng ý với đội ngũ y tế của bạn.
Tác dụng phụ của xạ trị
Bệnh nhân có thể gặp tác dụng phụ tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khối u.
Tác dụng phụ sớm xảy ra trong hoặc ngay sau khi điều trị. Những tác dụng phụ này thường ngắn hạn, nhẹ và có thể điều trị được. Họ thường rõ ràng trong vòng một vài tuần sau khi kết thúc điều trị. Các tác dụng phụ sớm phổ biến nhất là mệt mỏi và thay đổi da. Các tác dụng phụ ban đầu khác thường liên quan đến vị trí bức xạ, chẳng hạn như rụng tóc và các vấn đề về miệng với xạ trị đến vùng đầu và cổ.
Mệt mỏi, chán ăn, nôn mửa, buồn nôn (khi hóa trị và xạ trị đồng thời).
Viêm da phóng xạ.
Viêm phổi phóng xạ (xạ trị đến ngực).
Giảm bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu (khi hóa trị đồng thời).
Rụng tóc, viêm niêm mạc miệng, hầu họng, viêm thực quản gây đau, khó nuốt, khó nuốt (xạ trị ở vùng đầu, cổ và ngực).
Đau bụng, phân lỏng, viêm bàng quang (xạ trị bụng-chậu).
Tác dụng phụ muộn có thể phát triển sau vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Chúng có thể xảy ra trong bất kỳ mô bình thường nào trong cơ thể đã được chiếu xạ. Nguy cơ tác dụng phụ muộn phụ thuộc vào vị trí cũng như liều lượng bức xạ được sử dụng. Lập kế hoạch điều trị cẩn thận có thể giúp tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng lâu dài. Bệnh nhân nên nói chuyện với nhà trị liệu bức xạ của họ về nguy cơ tác dụng phụ muộn.
Một số ADRs như:
Teo da, hoại tử da trong khu vực xạ trị
Khô miệng, hàm chặt chẽ (xạ trị đến vùng đầu và cổ)
Xơ phổi (xạ trị ngực)
Viêm, dính ruột (xạ trị bụng-chậu)
Ức chế tủy xương, ung thư thứ phát… (hiếm)
Trong quá trình xạ trị, bệnh nhân thường sẽ gặp nhiều tác dụng phụ.
Những ảnh hưởng này ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân. Trì hoãn các buổi xạ trị. Từ đó tạo điều kiện cho ung thư phát triển nhanh hơn.
Dần dần làm cho kết quả của quá trình điều trị bị ảnh hưởng. Có thể làm cho các buổi xạ trị mất nhiều thời gian hơn và chi phí nhiều hơn.
Xạ trị sẽ gây ra tác dụng phụ vì các tế bào X làm hỏng ngay cả các tế bào khỏe mạnh.
Do đó, trước, trong và sau khi xạ trị, bệnh nhân cần được chăm sóc cẩn thận. Đặc biệt, chú ý nghỉ ngơi, tránh căng thẳng, ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt được kết quả tốt nhất.
Lưu ý về các điểm xạ trị được đánh dấu bởi kỹ thuật viên
Vì đây là lần đầu tiên chạy xạ trị nên cần theo dõi chặt chẽ phản ứng của bệnh nhân sau xạ trị để các biến chứng sớm có thể được xử lý kịp thời. Đồng thời, nó có thể giúp bác sĩ định hướng các buổi xạ trị tiếp theo tốt hơn. Quá trình xạ trị dài hay ngắn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và khối u. Tuy nhiên, ngay từ đầu, các bác sĩ vẫn sẽ dự đoán quá trình điều trị trong một thời gian nhất định. Thông thường bệnh nhân sẽ được điều trị mỗi ngày một lần và chạy liên tục từ thứ Hai đến thứ Sáu.
Điều trị có thể kéo dài đến vài tuần tùy thuộc vào phản ứng của bệnh nhân đối với điều trị. Các buổi xạ trị là như nhau, nhưng buổi đầu tiên thường sẽ mất nhiều thời gian hơn vì nhu cầu kiểm tra và kiểm tra lại bệnh nhân trước khi xạ trị.
Lưu ý rằng trong các buổi điều trị, cần chụp CT của bệnh nhân và lưu tất cả thông tin ghi lại để thuận tiện trong việc chăm sóc và theo dõi bệnh nhân
Nhận xét
Đăng nhận xét